ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ Τρίτη 8 Ιανουαρίου 2008

του Δημήτρη Αετουδάκη

Μέσα σ’ αυτά τα χρόνια που γνωρίζω τον Νίκο Ντακάκη και που είναι του κλίματός μου, μιας κι από τα φοιτητικά μας χρόνια συμπορευόμαστε στους τότε αγώνες επιβίωσης και ανάδειξης και σπουδής, διαπίστωσα μια δυναμική πνευματώδικη και κατά πολύ αντάρτικη προσωπικότητα. Ποτέ δεν είχα προβλέψει πως αυτή η πολύμορφη, πολυδιάστατη και πολυπράγμων προσωπικότητα θα εξελίσσετο παράλληλα σε μια σπουδαία και σημαντική λογοτεχνική προσωπικότητα.
Την πρώτη γεύση την πήραμε με το πρώτο του έργο που κι εκείνο μας εντυπωσίασε, μα πιστέψαμε τότε πως αποτελούσε μια συρραφή παιδικών αναμνήσεων από το χωριό του. Το έργο αυτό που κυκλοφόρησε το 2005 με τίτλο «Όπως τ’ όνειρο» μας εντυπωσίασε μεν αλλά δεν μας έπεισε ότι αποτελούσε μια νικηφόρα λογοτεχνική αρχή. Και έρχεται το 2007 μέσα σε δυο χρόνια, όχι μόνο να μας εντυπωσιάσει αλλά και να μας καταπλήξει με το νέο μυθιστόρημά του των 412 σελίδων, «Η Αδελφότης των Στεναγμών», ένα έργο που αν αποφεύγονταν ορισμένες επαναλήψεις και πλατειασμοί ως και ορισμένες αστοχίες στους χαρακτηρισμούς π.χ. του κεντρικού ήρωά του, θα αποτελούσε το αριστούργημα της ρεθεμνιώτικης λογοτεχνίας. Και πιστεύω πως τούτο το μυθιστόρημα αποτελεί το κορυφαίο -μέχρι τούδε- μυθιστόρημα, που έχει γραφεί από ρεθεμνιώτη λογοτέχνη. Και το επισημαίνω εγώ που χρόνια τώρα ασχολούμαι με τη λογοτεχνία. Ομολογώ πως ασχολήθηκα μια ολόκληρη εβδομάδα για να το διαβάσω και δεν έπαψα να σκουπίζω τα δάκρυά μου. Είναι τόσο εντυπωσιακές και συγκλονιστικές οι εικόνες και τα γεγονότα που σημαδεύουν τούτο το οδοιπορικό που οι ήρωες αποτελούν τον αντίτυπο των ανθρώπινων παθών που βιώνουμε κάθε μέρα στο κοινωνικό μας πλαίσιο.
Ο Νίκος Ντακάκης, αυτός ο πολύφωτος ρεθεμνιώτης, μας έδωσε μια εργασία που πραγματικά απεικονίζει τις ανθρώπινες αδυναμίες των καιρών μας. Αδυναμίες και συμπεριφορές μα και πράξεις και προσπάθειες που καταξιώνουν τον άνθρωπο, σαν περισπούδαστη οντότητα. Βέβαια, εδώ μπορεί να διαπιστώσει κανείς τα χίλια τόσα βιώματα του συγγραφέα που είτε τα έζησε, είτε τα άκουσε, είτε τα αντιλήφθηκε.
Και βέβαια σ’ αυτό το έργο υπάρχουν και κάποιες υπερβολές που λίγο πολύ μειώνουν την αξία του μυθιστορήματος. Παράδειγμα ο Αντώνης, αυτός ο κύριος ήρωας του έργου, ο αγωνιστής που από πλουσιόπαιδο κατάντησε να γίνει λούστρος και κουλουράς για να αναδειχθεί μια σπουδαία κοινωνική και οικονομική προσωπικότητα της χώρας. Αυτός ο αγωνιστής, ο πολύ πικραμένος δεν μπορεί σαν τέτοιος χαρακτήρας να γίνει ξαφνικά άγριο θηρίο, με βάρβαρα και απάνθρωπα ένστικτα ώστε να πετάξει στο δρόμο μέσα στο ψύχος την άμοιρη Κατερίνα ολόγυμνη που από αγάπη και πάθος του δόθηκε ψυχή και σώματι. Είναι κάπως παράξενο που ο συγγραφέας επηρεάστηκε από το κινηματογραφικό έργο όπου ο Κούρκουλος άφησε ολόγυμνη τη Λάσκαρη στο δρόμο για να την εκδικηθεί. Πάντως, πέρα από όλες αυτές τις όποιες μικρές ή μεγάλες αντιθέσεις, το μυθιστόρημα «Η Αδελφότης των Στεναγμών» αποτελεί, για μένα, το μοναδικό ρεθεμνιώτικο της λογοτεχνίας και κατατάσσει με τη δυναμική και την εντυπωσιακή δομή του το Νίκο Ντακάκη στους μεγάλους λογοτέχνες και στους μεγάλους οραματιστές.
Καλό θα ήταν να αφήσει κατά μέρος τις κομματικοπολιτικές του ενασχολήσεις και να ασχοληθεί αποκλειστικά με τη λογοτεχνία, που όπως φαίνεται τον έχει ήδη κατακτήσει. Και ακόμα να γράφει μικρά μυθιστορήματα και πολλές νουβέλες γιατί δυστυχώς δεν υπάρχει χρόνος για ανάγνωση τόσων πολυσέλιδων μυθιστορημάτων.
Καλώς μάς ήρθες στην πλατιά λογοτεχνική οικογένεια, αγαπητέ Νίκο.